Door Jeroen Mascini
Kunstmatige intelligentie verhoogt tijdsefficiëntie en productiviteit aanzienlijk. Hoe kunnen organisaties deze voordelen optimaal benutten? Drie vooraanstaande AI-experts delen hun inzichten. Lees hier deel 1 met Maarten Renkema, universitair docent op het gebied van HR en AI aan de Universiteit Twente.
Hoe halen organisaties het meeste rendement uit de extra tijd en productiviteit die AI oplevert? Drie AI-deskundigen laten daarover hun licht schijnen in een korte interviewserie. Deel 1: Maarten Renkema, universitair docent op het gebied van HR en AI aan de Universiteit Twente. Doceren en onderzoeksprojecten leiden zijn zijn hoofdtaken.
‘We moeten vooral bekijken wie van die extra tijd profiteert,’ zegt Maarten Renkema. ‘Hoe kunnen we ervoor zorgen dat zowel de organisatie als de medewerker daar een positief effect van ondervindt? Banen bestaan, zeker als het kenniswerk betreft, vaak uit allerlei taken. Bepaalde taken zullen door AI uit handen worden genomen of makkelijker worden, en dat betekent dat er tijd vrijkomt voor andere taken. Organisaties moeten nagaan hoe taken veranderen, welke erbij komen en welke afvallen.
Ik doe zelf veel onderzoek in de zorg, waarin veel administratief werk voorkomt. AI kan de dokter en de verpleegkundige ondersteunen door bepaalde administratieve taken makkelijker of sneller te maken, of helemaal uit handen te nemen, waardoor die dokter en verpleegkundige meer tijd kunnen besteden aan hun patiënten. En dat is natuurlijk extra welkom omdat de zorg kampt met een personeelstekort. Maar in mijn werk aan de universiteit gaat het ook op: als docenten kunnen wij AI-tools gebruiken om studenten te ondersteunen bij een leerproces. Studenten kunnen aan een AI-tool, als tutor, vragen stellen over de studiematerialen, aangepast aan het eigen niveau; docenten kunnen met AI-tools bijvoorbeeld aansprekende voorbeelden creëren om ingewikkelde theorie uit te leggen. Zelf heb ik eens met behulp van AI een fictieve casus van een ziekenhuis gemaakt waar studenten mee konden oefenen. Dat alles geeft ons docenten misschien meer tijd om interessante, nieuwe vakken te ontwikkelen.’
De toekomst van werk: hoe AI functies hervormt
‘De directie speelt een cruciale rol. Met AI en algoritmes kan het twee kanten op. Het kan positief uitpakken voor de organisatie en de medewerker, maar ook negatief. Dat ligt aan de manier waarop kunstmatige intelligentie wordt ingezet. Mijn advies is om eerst kennis op te doen. Wat betekent de inzet van AI voor de kwaliteit van werk? Welke taken moeten erbij komen? Maak een analyse van je medewerkersbestand, van de verschillende functies. Welke taken kan AI nou makkelijker maken, en welke niet? Zo kun je een functie van de toekomst ontwikkelen.’
Dubbele verantwoordelijkheid
‘Er zijn beroepen die meer repetitief zijn of vaak dezelfde taken hebben, denk bijvoorbeeld aan telemarketing en allerlei administratieve functies. Dan kan het werk door AI overbodig worden. Maar als organisatie heb je natuurlijk ook verantwoordelijkheid voor je medewerkers. Ook vanwege de krapte op de arbeidsmarkt is het verstandig om te proberen die medewerkers op een andere manier in te zetten en ze kansen te geven om bij te leren. Zoals IKEA heeft gedaan met callcentermedewerkers die werden geraakt door AI-bot Billie. Uit een recent Amerikaans onderzoek bleek dat medewerkers die misschien kwalitatief iets minder presteren, juist veel baat hebben bij het gebruik van AI. Deelnemers die een eerste taak minder goed uitvoerden, verbeterden zich dankzij het gebruik van AI significant meer dan de deelnemers die het meteen al goed deden.
Daarnaast heb je als medewerker, als burger, een verantwoordelijkheid om jezelf te blijven ontwikkelen. En omdat niet iedereen met een fulltimebaan daar tijd en energie voor heeft, ligt er ook een verantwoordelijkheid voor bedrijven om daar ruimte voor te maken.’
HR en AI
‘Het is bij automatisering zaak om extra goed na te denken over functieprofielen, strategisch personeelsmanagement en hoe AI op een effectieve, goede en ethische manier te gebruiken. Dat kan een mooie verantwoordelijkheid zijn voor HR. Al weet ik, ook uit een van onze recente onderzoeken, dat HR niet altijd betrokken is bij AI of er enthousiast over is. Gelukkig zijn er ook voorbeelden van HR-professionals die AI wél heel leuk en interessant vinden. Dat AI op een goede manier binnen een organisatie landt, is ook deels de verantwoordelijkheid van HR, omdat zij ervoor moet zorgen dat medewerkers de kennis, vaardigheden en mogelijkheden hebben om hun werk goed te doen.’
Misschien vind je dit ook interessant..
Over de auteur
Jeroen Mascini
Een allround journalist kun je Jeroen Mascini wel noemen. Hij was een aardige periode sportverslaggever in de krantenwereld en daarna chef op de redactie van een entertainment magazine. Tegenwoordig heeft hij zijn eigen toko als redactiecoördinator, eindredacteur en journalist. Jeroen schrijft, redigeert en ‘cheft’ voor online en print media over sport, tv, reizen, duurzaamheid én HR. Voor Brightmine interviewt hij sinds begin 2023 HR-professionals over actuele thema’s en trends in hun mooie vak.
Connect met Jeroen op LinkedIn