Ziekteverzuim: 3 tips voor HR om dit te verlagen

1.    Stel een snotneusprotocol op

Tijdens het griepseizoen en de vele coronabesmettingen neemt het aantal snotneuzen toe en kunnen hygiënemaatregelen en duidelijke richtlijnen helpen. Hierdoor stijgt het ziekteverzuim heel snel. Daarom is het naleven van hygiënemaatregelen extra belangrijk. Denk aan afstand houden, thuiswerken en testen bij klachten. Je kan dit opnemen in een snotneusprotocol. Hiermee informeer jij de werknemers over het nemen van maatregelen om besmettingen te voorkomen.

2.    Loop je verzuimbeleid na

Een werkgever kan aanzienlijk voordeel behalen door zorg te besteden aan een goed verzuimbeleid. De voornaamste winst zit hem in het voorkomen van langdurig verzuim. Omdat daar grote kosten aan verbonden zijn. Een goed verzuimbeleid bestaat uit de elementen preventie, begeleiding en re-integratie. Voldoet jouw beleid daaraan?

Preventie

Het belangrijkste onderdeel van verzuimbeleid is preventie. Voorkomen is immers beter dan genezen. Door te zorgen voor veilige en gezonde arbeidsomstandigheden, kan veel verzuim worden voorkomen. 

Verzuimbegeleiding

Het tweede element van een goed verzuimbeleid is verzuimbegeleiding. Deze begeleiding is gericht op een zo spoedig mogelijk herstel van de zieke. Als verzuim zich voordoet, moeten werknemer en werkgever weten wat hun te doen staat. In controlevoorschriften of een verzuimprotocol kunnen de noodzakelijke procedures worden vastgelegd. Van groot belang is of er risico bestaat op langdurig ziekteverzuim. Als dit het geval is, moet alle partijen snel actie ondernemen. De Wet verbetering poortwachter stelt op dit punt belangrijke eisen aan werkgever, werknemer en arbodienstverlener(s).

Re-integratie

Het derde element van verzuimbeleid is re-integratie. Sinds de invoering van de Wet verbetering poortwachter moeten werkgever en werknemer op dit punt aan belangrijke eisen voldoen. Zo moeten zij samen een plan van aanpak opstellen. De werkgever – indien nodig – niet alleen vervangend werk aanbieden in het eigen bedrijf, maar desnoods ook in een ander bedrijf. Het kan verstandig zijn daarbij specialistische hulp van een arbodienst of een re-integratiebedrijf in te roepen.

3.    Ga voor een preventieve aanpak om ziekteverzuim te voorkomen

Pak de voornaamste knelpunten van ziekteverzuim aan. Waar begint het en wat kun je doen? Dat kan zich uiten een in mix van uiteenlopende maatregelen, zoals:

• een aanpak tot vermindering van werkdruk,
• een regeling voor begeleiding van werknemers met schuldenproblematiek,
• aanpak van fysieke belasting of gevaarlijke stoffen,
• betere voorlichting.

De keuze is uiteraard afhankelijk van de uitkomsten van de analyse. Eveneens is het succes van maatregelen mede afhankelijk van de inbreng van betrokken medewerkers daarbij. Daarnaast zijn er meer algemene preventieve acties denkbaar. Hieronder worden er een paar besproken.

Arbospreekuur

Het invoeren en bekendmaken van een laagdrempelig arbospreekuur. Medewerkers kunnen eerst bij de bedrijfsarts langs voor een gericht preventief consult. Zo komen gezondheidsklachten die namelijk werkgebonden kunnen zijn.

Regeling arbo bij inkoop of investering

Het opstellen van een regeling arbo bij inkoop of investering. Een investering in ver- of nieuwbouw of de aanschaf van een nieuwe machine(lijn) is bepalend voor de arbeidsomstandigheden voor een lange periode. Herstel van verkeerde keuzes kan echter een kostbare zaak zijn. Om dure en ongezonde missers te voorkomen kan een aanpak worden uitgewerkt. Hierbij worden arbodeskundigen, medewerkers en OR structureel betrokken bij het opstellen van een programma van eisen. Daarnaast ook bij het maken van latere keuzes die van invloed zijn op de arbeidsomstandigheden.

Gezondheidsbevorderende maatregelen

Om als eerst de vitaliteit en gezondheid van medewerkers te vergroten kan een werkgever gezondheidsbevorderende maatregelen treffen. Belangrijk daarbij is dat de werkgever gezonde leefgewoontes wel kan stimuleren maar niet kan afdwingen. Alleen als het aantoonbaar is dat een medewerker door ongezonde leefstijl niet meer goed presteert in zijn werk, kan de werkgever ingrijpen.

Stimulerende maatregelen ter illustratie:

• Voorlichting over gezonde en ongezonde leefgewoontes;
• Het stimuleren van sport en beweging;
• Aanpassing van het assortiment en het prijsbeleid in de kantine;
• Het aanbieden van trainingen om bijvoorbeeld te stoppen met roken;
• Het verminderen van alcoholgebruik tijdens bedrijfsbijeenkomsten;
• Het aanbieden van een griepprik;
• Aandacht richten op gezondheid door bijvoorbeeld balansdagen, metingen, gezondheidsweek of besprekingen in teams.

Op www.nisb.nl zijn handige tips en tools te vinden over een aanpak gericht op Bewegen, Roken, Alcohol, Voeding en Ontspanning (BRAVO). Die informatie is te vinden onder het kopje ‘BRAVO-kompas’.
Bedenk dat dergelijke gezondheidsbevorderende maatregelen een goede aanvulling kunnen zijn op andere preventieve maatregelen, maar geen vervanging daarvan.

Verhoging verzuimdrempel

Om het aantal ziekmeldingen te laten dalen hebben meerdere organisaties maatregelen ingevoerd om de verzuimdrempel te verhogen. Denk aan het invoeren van wachtdagen of het aanbieden van financiële voordelen aan medewerkers die zich een periode niet ziekmelden. Wees ervan bewust dat deze maatregelen weerstand en calculerend gedrag kunnen oproepen. Onderzoeken hebben echter geen bewijs kunnen leveren van de effectiviteit.

Een ander drempelverhogende regeling is ‘het aanvragen van ziekteverzuimverlof’. In plaats van een ziekmelding moet een medewerker dan toestemming aan zijn leidinggevende vragen om wegens ziekte geen werk te hoeven verrichten. Daarom is het doel dat er eerst serieus wordt gekeken naar werkzaamheden die de medewerker nog wél kan verrichten. Pas als daar geen mogelijkheden toe zijn, is verzuim toegestaan. Ook deze methode is niet onomstreden: de privacy komt in gevaar als in het gesprek gaandeweg ook medische zaken worden besproken. Anderzijds kan de onderlinge band tussen medewerker en leidinggevende onder druk komen te staan. Bovendien is overleg gericht op werkmogelijkheden ook op andere manieren goed in te bouwen. Er zijn meerdere organisaties die aangeven dit als een geschikt hulpmiddel te ervaren.

Verhoging bevlogenheid medewerkers

Tot slot is het verhogen van de bevlogenheid van medewerkers een mogelijke preventieve maatregel. Om het ziekteverzuim naar beneden te halen. Zo’n project om de bevlogenheid te vergroten kan uit verschillende elementen bestaan:

• Aanpassing van arbeidstaken, met meer werkvariatie
• Regelruimte en meer oog voor individuele kwaliteiten;
• Leiderschaps- en teamontwikkeling, met meer verantwoordelijkheden op teamniveau
• Onderlinge steun en een coachende rol van de leidinggevende;
• Ontwikkelingsgesprekken, gericht op loopbaanperspectief;
• Training en opleiding, om de leer- en ontwikkelingsmogelijkheden te vergroten.

Hier lees je meer artikelen in het thema Verzuim:

• Ziekmelding bij UWV
• Loondoorbetaling tijdens ziekte: dit zijn de regels